Gezamenlijke schoollunch of het broodbakje van thuis?

Er wordt meer en meer draagvlak gecreëerd voor het aanbieden van een gezonde lunch op de basisschool. Uit onderzoek blijken steeds meer mensen positief, en ook steeds meer leerlingen zien het wel zitten.

Het is bekend dat de meeste kinderen te weinig groenten eten. Ook fruit komt er bekaaid vanaf. Met de huidige continuroosters op de basisscholen zien leraren wat er uit de schooltas komt als het lunchtijd is. Wat er in het broodbakjes zit, is niet altijd wat het zou moeten zijn.

De aanbevolen hoeveelheid, volgens het Voedingscentrum, is voor vier- tot achtjarige honderd tot honderdvijftig gram groente, anderhalve portie fruit en voor negen tot dertienjarige honderd tot tweehonderd gram groenten en twee porties fruit. Daar komt lang niet ieder kind aan. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) aten in de periode 2014 tot en met 2016 vier op de tien kinderen tot twaalf jaar voldoende fruit, vier op de tien voldoende groente.

Volkorenproducten ontbreken vaak en melk en yoghurt worden regelmatig vervangen door limonade of vruchtensap, dat vol suikers zit. Ook blijken er grote verschillen in de samenstelling en kwaliteit van de inhoud van de meegebrachte broodtrommels in Zebra tassen in de vorm van een rugzak of schoudertassen voor kinderen.

Schoolkeuken is in Nederland ongebruikelijk

In Nederland zijn die broodtrommels normaal. Het fenomeen schoolkeuken kennen we hier nauwelijks. In het buitenland is het veel meer gewoon dat er op school wordt geluncht en wie kent niet de documentaireserie van Jamie Oliver die op de Engelse scholen het roer trachtte om te gooien door leerlingen een gezonde maaltijd voor te schotelen. Met zijn handtas vol gezonde recepten voor het personeel in de schoolkeuken, waagde hij een serieuze poging. Het heeft tot nu toe nog niet voor een grote omslag gezorgd. Veel kinderen eten nog altijd behoorlijk ongezond. Met als gevolg dat het risico op overgewicht en zelfs obesitas op de loer ligt en in het latere leven een grote kans bestaat op diabetes en hart- en vaatziekten. Bovendien kan ongezond eten tot slechtere resultaten op school leiden.

Drinken op school gezonder dan thuis

Met het project Gezonde Schoollunch van de universiteit van Wageningen en de Vrije Universiteit van Amsterdam en verschillende partners is onderzoek gedaan naar of een schoollunch haalbaar is en of het bijdraagt aan een gezonder voedingspatroon. Er is een aantal lunchconcepten voorgelegd zoals het eten van de lunch in de klas en voor iedereen dezelfde lunch (rekening houdend met vegetariërs, halal of allergieën). Er is elke dag water, melk en karnemelk en de lunch volgt de richtlijnen Goede Voeding. Op een aantal scholen is de zelfsmeerlunch aangeboden. Kinderen konden middels een buffet hun lunch uitkiezen.

Alle mogelijke varianten zijn aangeboden, broodtrommels zijn ‘onderzocht’ en vragenlijsten zijn er rond gegaan. Al met al lijkt het erop dat kinderen gezonder gaan lunchen als er een schoollunch wordt aangeboden. Vooral als het gaat om drinken blijken kinderen op school gezonder te drinken (water en melk) dan thuis (suikerhoudende dranken).

Te korte pauze voor schoollunch

Ruim 65 procent van de kinderen heeft aangegeven voor de schoollunch te zijn. Bijna 80 procent van de ouders bleek er ook heel tevreden over.  De leerkrachten bleken zowel neutraal als positief tegenover de schoollunch te staan. Vorig jaar is gekeken naar het draagvlak voor de schoollunches door het invullen van een vragenlijst door onder meer leerkrachten, directeuren en ander schoolpersoneel. Zo’n 60 procent verwacht dat kinderen daadwerkelijk gezonder gaan eten als er op school wordt geluncht. Bovendien zou het bijdragen aan de bewustwording en de gelijkheid onder kinderen als het gaat om gezonder eten. Hoge werkdruk en een te korte pauze zouden een schoollunch in de weg staan. Een aanpassing van het huidige lesrooster is nodig. Ook de politiek zou een rol moeten spelen in het invoeren van de schoollunch. Een aangeboden rapport aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) doet hier verslag van.